De titel van accountant is wettelijk beschermd. Buiten de personen met de hoedanigheid van accountant, mogen geen andere personen of vennootschappen de titel van accountant gebruiken. De titel mag gebruikt worden vanaf de dag waarop het lid wordt ingeschreven op het tableau van leden van het instituut.
Externe leden worden ingeschreven op de deellijst van de externe accountants op de dag van de eedaflegging voor de rechtbank van koophandel.
Meer informatie over deze wettelijke bepalingen vindt u op de website van het IAB (Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten).
Functie omschrijving
De accountant kan zijn diensten verlenen aan privé-ondernemingen, openbare instellingen of aan elke belanghebbende persoon of instelling. Deze diensten kunnen bestaan uit de volgende werkzaamheden:
- het nakijken en controleren van boekhoudstukken;
- zowel privé- als gerechtelijke expertise met betrekking tot de boekhoudkundige organisatie van ondernemingen. De analyse met boekhoudtechnische procédés, van de positie en werking van ondernemingen vanuit het oogpunt van hun kredietwaardigheid, rentabiliteit en risico's;
- boekhoudkundige en administratieve diensten organiseren of advies verstrekken inzake de boekhoudkundige en administratieve organisatie bij ondernemingen;
- de boekhouding van derden organiseren en voeren;
- advies verstrekken in alle belastingaangelegenheden;
- belastingplichtigen bijstaan in alle belastingaangelegenheden;
- het vertegenwoordigen van belastingplichtigen.
De externe accountant
Een accountant wordt, op verzoek, ingeschreven op de deellijst van externe accountants, wanneer hij alle of sommige van de accountantswerkzaamheden buiten het kader van een arbeidsovereenkomst of overheidsbetrekking uitoefent.
Zowel natuurlijke personen als vennootschappen kunnen worden ingeschreven op de deellijst van externe accountants.
Het opstellen van een expertiseverslag
a) omtrent de boekhoudkundige organisatie van een bedrijf
b) omtrent de kredietwaardigheid en rentabiliteit van een bedrijf
De externe accountant is verder bevoegd om bijzondere controleopdrachten uit te voeren.
Bijzondere controleopdrachten
Bij een aantal belangrijke verrichtingen van vennootschappen is volgens de Vennootschapswetgeving de tussenkomst van een boekhouddeskundige verplicht. De externe accountants zijn, op grond van deze wetgeving, bevoegd om de volgende controleopdrachten te verrichten:
- uitgifte van aandelen zonder vermelding van nominale waarde beneden de fractiewaarde van de oude aandelen;
- beperking of opheffing van het voorkeurrecht;
- vertegenwoordiging van een vennoot in zijn individuele onderzoeks- en controlebevoegdheid;
- omzetting van een CVOA in een CVBA;
- omzetting van een VOF of een CVOA in een vennootschap met een andere rechtsvorm;
- omzetting van een Comm.V., een Comm.V.A., een NV in een vennootschap met een andere rechtsvorm;
- omzetting van een vzw in een vennootschap met sociaal oogmerk;
- fusie van vennootschappen;
- splitsing van vennootschappen (Behoudens unanieme verzaking door de aandeelhouders. Niettemin is steeds een controleverslag m.b.t. de inbreng in natura vereist, hetgeen uitsluitend door een bedrijfsrevisor mag worden opgesteld);
- vereffening van vennootschappen;
- uitkoopbod.
Exclusieve monopolieopdrachten van de externe accountant
Indien bepaalde vennootschapsvormen niet voldoen aan de criteria van kleine of middelgrote ondernemingen, zijn deze ondernemingen verplicht één of meerdere commissarissen te benoemen. In die gevallen, niettegenstaande andere bepalingen in de statuten, heeft iedere vennoot individueel de onderzoeks- en controlebevoegdheid van een commissaris. Hij kan zich daarbij laten vertegenwoordigen door een accountant. Deze opdracht mag enkel door een externe accountant worden uitgevoerd.
Volgende controleopdrachten vallen onder deze bevoegdheid:
- de controle op de financiële toestand
- de controle op de jaarrekening
- het toezicht op de regelmatigheid van de verrichtingen weer te geven in de jaarrekening, en dit vanuit het oogpunt van het Wetboek van Vennootschappen en van de statuten
Exclusieve monopolieopdrachten gedeeld met bedrijfsrevisoren
Volgende monopolieopdrachten zijn voorbehouden aan externe accountants en aan leden van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren:
- nazien en corrigeren van alle boekhoudstukken, indien dit leidt tot een attest of een expertiseverslag bestemd om aan derden te worden afgegeven
- zowel privé- als gerechtelijke expertise met betrekking tot de boekhoudkundige organisatie van ondernemingen, alsook de analyse volgens boekhoudtechnische procédés van de positie en werking van ondernemingen vanuit het oogpunt van hun kredietwaardigheid, rentabiliteit en risico's, indien dit leidt tot een attest of een expertiseverslag bestemd om aan derden te worden afgegeven
- de opdrachten hiervoor vermeld als bijzondere controleopdrachten, met uitzondering evenwel van de opdracht van vertegenwoordiging van de vennoot in zijn individuele onderzoeks- en controlebevoegdheid
Algemene opdrachten van de externe accountant
Onder deze algemene opdrachten verstaan we alle taken die mogen uitgevoerd worden door erkende boekhouders en fiscalisten met betrekking tot de werkzaamheden van zelfstandigen of diegene die werken voor rekening van derden
Andere specifieke opdrachten van de externe accountant
- verlenen van bijstand bij het opstellen van het financieel plan;
- bepalen van de waarde van een onderneming;
- verlenen van een advies over de werkelijke waarde van de aandelen, zoals vastgesteld door het bestuursorgaan in het kader van de Wet van 22 mei 2001 betreffende de werknemersparticipatie in het kapitaal en in de winst van de vennootschappen;
- schatting van het bedrag van de overnamevergoeding van een notariskantoor ingevolge het Koninklijk Besluit van 10 augustus 2001 betreffende de vergoeding voor de overname van een notariskantoor;
- verstrekken van advies op verzoek van de rechterlijke instantie in het kader van een fiscale bezwaarprocedure;
- opstellen van het verslag over de boekhouding en de jaarrekening van de Fondsen voor bestaanszekerheid;
- verifiëren en/of corrigeren van de jaarrekening;
- mandaat van commissaris inzake opschorting;
- mandaat van vereffenaar;
- rechter in handelszaken (art. 205 Ger. W.);
- toegevoegd curator (art. 27, lid 4 Faillissementswet).
Voor meer informatie over dit beroep en de wetgeving hierover kan u terecht op de website www.iec-iab.be
